بت مناتبُت منات از بت‌های موجود در کعبه و یکی از سه بت اصلی‌ای است که اعراب در ابتدای ظهور اسلام، در عقاید خرافی خود آنها را «دختران خدا» می‌شمردند. نام دو بت دیگر لات و عزی می‌باشد. ۱ - معرفیمنات قدیمی‌ترین بت عرب بود که در کنار دریا از ناحیه «مشلّل» در «قدید» میان مکه و مدینه نصب شده بود و تمامی اعراب، آن را بزرگ می‌شمردند و به نام آن قربانی می‌کردند. در این میان، اوس و خزرج، نزد این بت، حجشان را پایان می‌دادند و سرشان را می‌تراشیدند. [۱]
کلبی، ابومنذر هشام بن محمد، الاصنام، ترجمه سید محمدرضا جلالی نائینی، تهران، نشر نو، ۱۳۶۴ش، چاپ دوم، ص۱۰۹.
منات، یکی از سه زن خدای است که در قرآن از آن یاد شده است. ۲ - وجه تسمیهدر معنای این بتِ مؤنث آورده‌اند که از ریشه «منی» به معنای «ریختن» است. وجه تسمیه منات را بدان خونی دانسته‌اند که بعد از قربانی بر این بت ریخته می‌شده است. البته این دلیل، منطقی به نظر نمی‌رسد، زیرا به این معناست که این بت تا مدت‌ها بدون نام پرستش می‌شده و سپس نامی پیدا می‌کرده است. [۳]
نوری، یحیی، اسلام و عقائد و آرای بشری یا جاهلیت و اسلام، تهران، کتابخانه شمس، ۱۳۴۲ش، چاپ اول، ص۲۵۲.
دیگران نیز منات را از کلمه "منا " و "منیه" و به معنای «مرگ و تقدیر» گرفته‌اند [۴]
قیم، عبدالنبی، فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی، تهران، فرهنگ معاصر، ۱۳۸۴ش، چاپ چهارم، ص۱۰۵۵.
که آن را با یکی از خدایان بابلی به نام «مامناتو» یکی می‌دانسته‌اند.۳ - نماد مرگ و تقدیرمنات، نزد عرب‌ها نماد مرگ است، ولی بابلیان، آن را نماد تقدیر می‌دانستند. در تصور عرب، «قضا و قدر» مذکر است، نه مؤنث و ایشان، نزد این بت از تیرهای قرعه (ازلام) استفاده نمی‌کردند. [۵]
سالم، عبدالعزیز، تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمه باقر صدری‌نیا، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، پ ۱۳۸۰ش، ص۳۷۶.
۴ - سرانجام مناتسرانجام، منات، بعد از فتح مکه به دست حضرت علی (علیه‌السّلام) نابود شد. ۵ - پانویس
۶ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «اصنام»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۱۸. رده‌های این صفحه : بت‌های عرب
|